Veri Seti Hakkında

2022 yılı Hanehalkı Bütçe Anketi yıllık mikro veri seti, ham verileri, tablolaştırılmış özet sonuçları, metodolojik bilgi ve kullanım esaslarına ilişkin açıklamaları içermektedir. Mikro veriler kullanılarak, veri setinde yer alan değişkenlere ilişkin çapraz tablolar üretilebileceği gibi, çeşitli istatistiksel analizlerin ve modelleme çalışmalarının yapılması da mümkündür. Hanehalkı bütçe anketi yıllık sonuçlarından Türkiye tahmini verilebilmektedir.

Gelişen ve sürekli değişen bir sosyo-ekonomik yapı içinde bulunan ülkemizde, bireylerin ve bunların oluşturduğu hanehalkının tüketim harcamalarını, gelir düzeylerini, sosyo-ekonomik kesimler ve bölgelere göre ortaya çıkaran çalışmalar “Hanehalkı Bütçe Anketleri”dir.

Hanehalkı bütçe anketinden elde edilen tüketim harcamaları bilgileri ile; tüketici fiyat endekslerinde kullanılacak maddelerin seçimi ve temel yıl ağırlıklarının  elde edilmesi, hanelerin tüketim kalıplarında zaman içinde meydana gelen değişikliklerin izlenmesi, milli gelir hesaplamalarında özel nihai tüketim harcamaları tahminlerine yardımcı olacak verilerin  derlenmesi, yoksulluk sınırının belirlenmesi, asgari ücret tespit çalışmaları vb. diğer sosyo-ekonomik analizler için gerekli verilerin elde edilmesi amaçlanmaktadır.

Türkiye genelini kapsayan ilk araştırmalar, 1987 ve 1994 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2002 yılından itibaren yıllık olarak hanehalkı bütçe anketleri uygulamaktadır. 2002 Hanehalkı Bütçe Anketi, Türkiye genelinde her ay değişen 800, yıl boyunca toplam 9 600 örnek hanehalkına uygulanmıştır. 2003 Hanehalkı Bütçe Anketi, 1 Ocak -31 Aralık 2003 tarihleri arasında her ay değişen 2 160, yıl boyunca toplam 25 920 örnek hanehalkına uygulanmıştır. 2004-2008 Hanehalkı Bütçe Anketleri ise her ay değişen 720, yıl boyunca toplam 8 640 örnek hanehalkına uygulanmıştır. 2009 yılından itibaren ise örneklem hacmi (ikame yaklaşımı yerine cevapsızlık düzeAltmesi uygulamasına geçilmesiyle) artırılarak aylık 1 296, yıllık 15 552 hanehalkına anket uygulanmaktadır.

Hanehalkı Bütçe Anketi’nin örnekleme yapısı gereğince; yıllık anket sonuçlarından 2004-2013 döneminde Türkiye geneli ile kırsal ve kentsel yerler ayrımında, 2014 yılından itibaren sadece Türkiye genelinde; her yılın anket sonuçlarının son iki yılın anket bilgileriyle birleştirilmesi ile de bölgesel düzeyde sadece oransal tahminler üretilmesi mümkün olmaktadır.

Buna göre; 2017, 2018 ve 2019 yıllarında yapılan Hanehalkı Bütçe Anketlerinin veri setleri bir araya getirilerek, sonuçları üç yılı kapsayan ancak 2017 ve 2018 yıllarına ait tüketim harcamaları değer olarak 2019 yılına inflate edildikten sonra elde edilen 2017-2018-2019 Hanehalkı Bütçe Anketi sonuçları İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması Düzey-1 ve Düzey-2 bazında kamuoyuna sunulmaktadır. 2017-2018-2019 birleşik veri seti toplam 35 515 örnek hanehalkının tüketim harcaması bilgilerini içermektedir.

Mikro veride yer alan değişkenler;

BULTEN: Hanehalkı sıra numarası

 

HBS_KOD5: COICOP/HBS sınıflaması 5’li grup kodu

 

HBS_KOD4: COICOP/HBS sınıflaması 4’lü grup kodu

 

NUTS1_KD: İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması 1. Düzey kodu

 

KIRKNTKD: Kır/Kent kodu (1. Kır, 2.Kent)

(2014 yılından itibaren örneklem tasarımında yeni idari bölünüş temel alınmıştır; bu nedenle kır ve kent düzeyinde tahmin üretilmemiştir.)

 

NUTS2_KD: İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması 2. Düzey kodu

 

DEGER: Hanehalkının toplam aylık tüketim harcaması değeri (TL)

(Hanehalkı Bütçe Araştırması (HBA) verilerinden bölge bazında tahmin üretmek üzere üç yıllık HBA’nın uygulandığı örnek hanelerin tamamı birleştirilerek, önceki iki yıla ait hanehalkı harcama değerleri son yılın ilgili ayındaki fiyatlarına TÜFE ile çekilmiştir.)

 

FAKTOR: Kitle tahmini için kullanılan ağırlık katsayıları

---